Mijn zoon van 5 vindt zichzelf een echte superheld, compleet met superkrachten als bliksem-snelheid, onzichtbaarheid en klimkracht. Mijn stoere mannetje is echt voor niets en niemand bang… Maar ik weet achter die ondeugende groene ogen gaan ook zorgen schuil. Al op jonge leeftijd kreeg hij te maken met astma en de benauwdheid die tijdens zo’n astma episode optrad zorgde voor angst en de bij behorende ziekenhuisopnames maakten het er niet echt beter op. Op zo’n moment kom je in een achtbaan van emoties terecht. Helemaal als zo’n opname langer duurt en je kort achter elkaar meerder opnames of astma-aanvallen meemaakt. Ik vertel jullie dit omdat de manier waarop ik mijn emoties toen beleefden vergelijkbaar zijn met de emoties die ervaar in de fase waarin we ons nu bevinden. Zoals Rutte al zei, de Corona-crisis raakt ons allemaal. En op wat voor manier je er ook mee te maken hebt, het doet iets met je en roept emoties op. Dat geldt voor ons als volwassen, maar ook zeker voor onze kinderen.
En die emoties zijn handig, want die vertellen namelijk hoe het met je gaat. Maar ze kunnen ook lastig zijn want ze beïnvloeden ons gedrag en bij kinderen, die nog moeite hebben met het herkennen van hun emoties, gaat dit nog onbewust. Als daar dan stress (veranderende situatie, spanning etc.) bij komt verliezen volwassenen al snel de controle over hun emoties. Maar bij kinderen kun je, je dan wel voorstellen dat dit kan uitmonden in heftige buien. Soms is het moeilijk bepaald gedrag bij een emotie te plaatsen. Denk maar aan mijn superheld. Jongens hebben namelijk meer de neiging hun emoties naar buiten toe te uiten en bij angst kan je dan bijvoorbeeld druk, stoer of boos gedrag zien. Bij meisjes zie je eerder dat ze zich terugtrekken, stiller worden en naar binnen toe keren.
Als ouders is het dus goed te kijken naar de emotie die achter het gedrag van je kind zit. Heb je een vermoeden dat er iets speelt, ga dan in je gesprek met je kind. Dit kan niet altijd gelijk, als de emotie in al zijn hevigheid aanwezig is, is het beter om je kind de ruimte te geven om deze emotie te uiten. Gewoon luisteren en begrip tonen is dan alles wat kinderen, maar ook volwassenen nodig hebben.
Pas daarna kun je kijken wat er helpt en bij jongere kinderen kan het helpen om samen een boekje te lezen over emoties om dit bespreekbaar te maken. Voorbeelden van deze boekjes zijn: ‘Kikker is bang’, ‘Lekker nooit niet bang!’ en ‘Er ligt een krokodil onder mijn bed’.
Hele jonge kinderen kun je ook heel erg helpen door emoties te benoemen als je dit ziet. Maar ook in spelvorm vinden kinderen het leuk emoties te “oefenen” en leren om (hun eigen) emoties te herkennen. Als je bijvoorbeeld voor de spiegel staat, wat gebeurd er met je gezicht als je heel boos kijkt of juist heel blij? Bij oudere kinderen kan het ook goed zijn om je eigen emoties te bespreken. Let wel op dat dit niet de overhand krijgt, maar kinderen mogen best weten dat volwassenen zich ook zorgen maken en dat wat zij ervaren en voelen heel normaal is. Dat stukje acceptatie van jou als ouder is het allerbelangrijkste voor een kind. En hier mee geef je ook aan: jouw emoties mogen er zijn, JIJ mag er zijn.
Groetjes,
Sanne
Pedagogisch medewerker en coach SKO
